พบที่เมืองเก่านครจำปาขัน อำเภอสุวรรคภูมิ จังหวัดร้อยเอ็ด
วันที่ / เมษายน 2554
พิธีบวงทรวงปราสาทจำปาขัณฑ์ หรือพระธาตุพันขัน บ้านหนองมาเหียะ อําเภอ สุวรรณภูมิ จังหัวดร้อยเอ็ด
ผู้คนภาคอีสาน เข้าร่วมพิธีมากกว่า พันคน เมืองโบราณตามหลักฐานโบราณคดี ปราสาทแห่งนี้สร้างขึ้นเมื่อ คริสต์ศตวรรษ ที่ 5-6 จารึกพระเจ้าจิตรเสน (มเหนทรวรมัน) กษัตริย์แห่งอาณาจักรเจนละ พระโอรสชื่อ อีสานวรมัน หรือต่อมาปรากฎจารึกนามว่า ชัยวรมันที่ 2
ปฐมวิญญาณกษัตรย์สถาปนาลัทธิเทวราชราชา เมื่อ ค.ศ. 802 ปรากฏเทวรูปตัวแทนพระองค์ พระทรงเครื่อง หลายรุปแบบ จนสมัยพระเจ้าชัยวรมันที่ 7 ลัทธิพุทธมหายาน แผ่เข้ามาอีสานทางหนึ่ง
ปราสาทขอมจำปาขัณฑ์ มีเมืองเก่าโบราณ ขุดค้นทางโบราณคดี ปี 2548 เป็นต้นมา พื้นที่วัดต่อกัน ได้แก่ ดอนขุมเงิน ดอนตาพัน โนนเดือ่ บ่อพันขันและปราสาทจำปาขัณฑ์ เชื่อว่าคือนครจำปราขัณฑ์ บูชาศาสนาพุทธมหายานมอญ ทวารวดี ควบคู่กับขอมเจนละ
ชั้นผิวดินเมืองเหล่านี้มีการค้นพบพระดินหินศิลาแลง จำนวนหลายรูปแบบ จากไหดินขนาดใหญ่ 6หู 8หู ชาวบ้านบุกเบิกที่ดินทำนาทำไร่ แบ่งปันกันไป ครัวเรือละ 3-4 ชิ้น
หลักฐานทางโบราณวัตถุ เหล่านี้ มีรูปลักษณ์คล้ายกรุนาดูนมาก อาจเป็นพระร่วมสมัยทวารวดี เมื่อราว คริสต์ศตวรรษ ที่ 8-10 หรือ พศ. 1300-1500เพราะอยู่ในบริเวณทุ่งกุลาตอนกลางด้วยกัน
